 Tám tiếng một ngày dành cho người khuyết tật, từ hỗ trợ vệ sinh cá nhân đến ăn uống, ngủ nghỉ, học tập, làm việc, chia sẻ vui buồn, đi xem phim, mua sắm... là "nghề " mới đầy ý nghĩa nhân bản của các bạn trẻ ở Hà Nội: nghề hỗ trợ cá nhân (Personal Assistant - PA), giúp người khuyết tật sống độc lập.
Một ngày làm việc của Trần Đức Công (tốt nghiệp Viện ĐH Mở Hà Nội) bắt đầu từ 8g. “Cơ quan” của Công chính là nhà của anh Văn Đức Hòa ở khu tập thể ĐH Kinh tế quốc dân. Anh Hòa bị khuyết tật bại não không thể đi lại và tự sinh hoạt được, nên Công được Trung tâm Sống độc lập Hà Nội tuyển dụng và cử đến để làm nhân viên PA cho anh Hòa.
Đồng hành
Công cho biết: “Việc đầu tiên khi đến “công sở” là giúp anh Hòa dọn dẹp nhà cửa, bàn máy tính, giá sách. Vì anh Hòa đang tập trung học ngoại ngữ nên hai anh em dành hầu hết thời gian buổi sáng để trao đổi, học tiếng Anh trên mạng. Thỉnh thoảng, tôi giúp anh Hòa một chút kỹ năng về vi tính và tìm kiếm thông tin hữu ích. Buổi chiều, tôi hỗ trợ anh Hòa tắm rửa, vệ sinh cá nhân. Công việc quan trọng nhất trong ngày là tập di chuyển bằng xe lăn điện cho anh. Hai anh em tập cách đi, cách xử lý tình huống khi tham gia giao thông, biển báo, tín hiệu, cách sang đường...”.
Với Oanh (tốt nghiệp ĐH Ngân hàng), một ngày làm PA diễn ra khá thú vị. Người được Oanh hỗ trợ là một cô gái tên Hương đã tốt nghiệp ĐH, bị tai nạn giao thông phải nằm một chỗ ba năm qua, rất háo hức khi được trở lại cuộc sống. Oanh và Hương lên “kế hoạch sống” cho từng ngày.
Oanh kể: “Mặc dù đã tốt nghiệp ĐH nhưng tôi chỉ có kiến thức lý thuyết, còn kiến thức đời sống thì rất kém nên Hương lại hướng dẫn tôi, từ nấu ăn, đi chợ chọn mua đồ đến thêu thùa, may vá. Hai đứa cứ ríu rít suốt ngày”. Oanh khoe: “Hôm vừa rồi hai đứa làm một chuyến đi tham quan, mua sắm ở siêu thị Big C. Ba năm rồi Hương mới được tự tay mua sắm cho mình từ chai dầu gội, cái cặp tóc nên cô ấy xúc động và vui lắm”.
Lâm (PA của anh Khánh Lâm - 59 Hàm Long, Hà Nội) thì tâm sự: “Hầu hết người khuyết tật bại não không tự chủ được trong sinh hoạt cá nhân nên phụ thuộc rất nhiều vào người thân. Tuy nhiên, do phụ thuộc nên họ thường chịu đựng và chỉ dám yêu cầu được hỗ trợ những nhu cầu tối thiểu như ăn, ngủ, vệ sinh. Còn những nhu cầu khác như giao tiếp, mở rộng vốn hiểu biết, quan hệ xã hội thì họ gần như không được đáp ứng. Càng khó khăn hơn đối với những người khuyết tật có trình độ muốn được làm việc, cống hiến cho xã hội. Những PA như chúng tôi giúp họ có được sự hỗ trợ tám tiếng một ngày. Họ toàn quyền sử dụng thời gian của PA mà không phải trả chi phí gì cả nên rất hạnh phúc và tranh thủ từng ngày để được tận hưởng, khám phá cuộc sống qua sự giúp đỡ của PA”.
Hơn cả một nghề
“Lần đầu tiên đi chợ với sự giúp đỡ của PA, tôi cảm nhận một chút lúng túng nhưng đầy thú vị. Lần đầu tiên trong đời tôi được ra chợ cóc, tự tay chọn cho mình từ mớ rau đến món ăn yêu thích. Với tôi, ngồi trên xe lăn, với sự giúp đỡ của PA, chập chững những bước đầu tiên trên con đường sống độc lập để sau này tự tin hòa nhập cộng đồng thật quan trọng biết bao...” - chị Vũ Hải Yến, một người khuyết tật bại não chưa một lần được ra ngoài cộng đồng, đã nghẹn ngào viết như vậy vào nhật ký sau hai ngày được cung cấp nhân viên PA.
Còn đây là trích nhật ký của Diễm Hương: “Sáng thứ hai, mình dậy từ rất sớm lên kế hoạch chi tiêu để mua giáo trình hay phần mềm học tiếng Anh, tiếng Nhật để cùng Oanh, nhân viên PA của mình, thực hành hằng ngày, mua một chai dầu gội đầu, mấy loại rau, hoa quả, thức ăn tươi để chế biến theo khẩu vị của bản thân, bố mẹ và Oanh. Nếu thấy vật dụng cá nhân nào rẻ sẽ mua tùy quỹ thời gian cho phép. Mình đã dặn Oanh về thời gian mình cần Oanh đến sớm để giúp mình vệ sinh cá nhân, mặc quần áo và đẩy xe lăn cho mình từ nhà đến Big C...
Sau ba năm nằm một chỗ với chấn thương cột sống, mình được quay lại để chứng kiến sự thay đổi lộng lẫy và tuyệt vời ở đây. Mình và Oanh loay hoay mãi mới lên được cầu thang băng chuyền với cái xe lăn, may mà có anh bảo vệ giúp đỡ... Mình đã tự tay mua tặng sinh nhật cháu mình một quyển truyện, thay vì lúc nào cũng nhận từ mọi người thứ mình cần... Mình biết sẽ còn nhiều dịp như thế nữa, mọi thứ đã thay đổi khi có PA...”.
Gần 30 người khuyết tật được nhận trợ giúp đều có chung một cảm xúc, một niềm tin mới về sự thay đổi của cuộc sống khi có PA. Còn với các PA, họ cũng có một mong muốn mãnh liệt: ngày càng có thêm nhiều bạn trẻ đến với nghề này, bởi đó không chỉ là một nghề với 2,5 triệu đồng tiền lương mỗi tháng, mà hơn hết là trách nhiệm với những người gặp thiệt thòi trong cuộc sống, để có cơ hội được thực hiện trách nhiệm xã hội khi còn trẻ.
HOÀNG MAI (Theo http://www.tuoitre.com.vn)
|
Nghề mới: làm bạn với người khuyết tật
